Personenrijtuig NS BC423 van de Nederlandse Spoorwegen ('Dikke rijtuigen')
Houten personenrijtuig op twee draaistellen.
De fabrikant Werkspoor leverde dit rijtuig in 1920 als onderdeel van een serie van 20 door de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM) bestelde maar deels direct aan de HSM (later NS) doorgeleverde rijtuigen
Het rijtuig is één van de drie rijtuigen in het bezit van de Museum Stoomtram Hoorn-Medemblik, overgebleven uit deze serie, besteld door de NTM, om aan de verwachte toeneming van het reizigervervoer in Friesland het hoofd te kunnen bieden, de serie was genummerd BC79-BC98.
Deze rijtuigen waren voor trammaterieel breed uitgevoerd, vandaar ook de latere bijnaam, dat “brede/dikke” gaf ze een grotere capaciteit. Ze waren verdeeld in een tweede en derde klasse afdeling. -24 zitplaatsen tweede (B) klasse en 32 derde (C) klasse.
Lees verder…
De aanschaf van deze rijtuigen betekende een grote kostenpost voor de NTM en omdat, ten tijde van de bestelling een nieuwe, nooit gerealiseerde, lijn (Smilde –Roden) in de planning opgenomen was, werden zeven rijtuigen uit deze serie nog vóór in dienst stelling bij de NTM door de HSM (voorganger van de latere NS) overgenomen. Dit waren de rijtuigen die bij de NTM de nummers BC92-BC98 zouden hebben gekregen. De HSM nummerde ze 90-96 en na de fusie van 1921 werden ze in het NS schema opgenomen als BC421-BC427. Dit rijtuig is er dus één uit deze serie.
Door wijziging van de B- in een C-afdeling werden de nummers in 1926 gewijzigd naar C421-427 (geheel derde klasse). Zij werden ingezet op de tramlijnen naar Bergen aan Zee en Wageningen.
Dit rijtuig is in 1955, na de de sluiting van de tramlijn Alkmaar –Bergen aan Zee door NS afgevoerd.
De bakken van de C423, C425 en BC87 (NTM…later NS BC455) zijn later teruggevonden en voor restauratie aan de collectie van de Museumstoomtram gevoegd. Inmiddels maakt de restauratie van het rijtuig grote vorderingen. Dit is het eerste museumstuk dat in het kader van het project Tram voor Bello wordt aangepakt. Samen met Bello en NS6513, alsmede bagagewagen NS Dt406 (ex NTM E137), kunnen dan tramstellen worden samengesteld, zoals die gereden hebben op de lijnen:
Alkmaar – Bergen aan Zee
Ede – Wageningen
| Specificaties |
|---|
| Cultuurhistorische waardering | Het rijtuig heeft in het Register Railmonumenten een A-status gekregen. In combinatie met locomotief NS7742 (Bello), de rijtuigen BC425, BC87/BC455 en Dt406 vormt het rijtuig een A-status als kompleet ensemble Bello-stoomtram |
| Bouwjaar | 1920 |
| Gebouwd door | Werkspoor |
| Gebouwd voor | Hollandsche IJzeren Spoorweg-Mij. (HSM), na de fusie (1937) Nederlandsche Spoorwegen (NS) |
| Verworven | 1994 |
| Staat van object | In restauratie |
| Locatie | Werkplaats Hoorn (Bello Atelier) |
| Lengte over buffers | 13940 mm |
| Breedte zonder richels | 2916 mm |
| Hoogte v.h. dak zonder uitsteeksels | 3650 mm |
| Spoorbreedte | 1435 mm |
| Aantal vaste zitplaatsen | 24 (tweede klasse -B-) 32 (derde klasse -C-) |
| Aantal vaste staanplaatsen | 20 |
| Totaal aantal plaatsen | 76 |
| Geschiedenis |
|---|
| 1920-1948 | Oorspronkelijk besteld door de NTM, maar waren al gelijk boventallig en overgenomen door, en in dienst gesteld als personenrijtuig bij, de HSM en later bij NS (oorspronkelijke nummering NTM: BC 94, HSM BC92) NS. Nr. (B)C423 |
| 1948-1994 | Verkocht en als woning in gebruik te Westerland op Wieringen |
| 1994 | Geschonken aan de Museumstoomtram |
| 2003 | Voor opslag naar Beverwijk gebracht |
| 2004 – 2014 | Overgebracht naar Hoorn |
| 2016 – 2019 | Voorbereiding van de restauratie als onderdeel van het project TRAM VOOR BELLO, in 2019 in uitvoering genomen |
