Geschiedenis

Alle stationsgebouwen tussen Hoorn en Medemblik zijn tegelijk met de lokaalspoorweg in 1887 opgeleverd. Ze zijn gebouwd naar een ontwerp van architect Krieger voor de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. Tot aan de opheffing van het reizigersvervoer in 1935 zijn de stations in gebruik gebleven. Vandaag de dag zijn de gebouwen in Zwaag, Wognum-Nibbixwoud, Benningbroek-Sijbekarspel, Abbekerk-Lambertschaag, Twisk, Opperdoes en Medemblik nog aanwezig. In Zwaagdijk staat nog een wachterswoning bij de overweg. Gesloopt werden de wachterswoning te Westerblokker en het stationsgebouw Midwoud-Oostwoud.

Museale informatie

De stationsgebouwen te Wognum-Nibbixwoud, Twisk, Opperdoes en Medemblik zijn in eigendom verworven door de Museumstoomtram en staan onder (provinciale) Monumentenzorg.
Bij een modernisering in 1924 kregen de stations onder meer een keukenaanbouw en een houten goederenloods. In deze toestand is het station in 2000 in het kader van een leer/werkproject gerestaureerd en door de Museumstoomtram weer in gebruik genomen als functionerend station met woning. Het meest kenmerkende verschil met Twisk en Wognum is dat die stations twee vensters hebben aan de perronzijde, tegen Opperdoes maar één. Oorspronkelijk bevond zich achter het ‘blinde’ raam een bedstee, welke toestand in Opperdoes altijd zo is gebleven.
De gebouwen hebben een wachtkamer, een kantoor voor de dienstdoende haltechef, een loods voor het goederenvervoer en een retirade (toiletgebouwtje). Ieder station heeft daarbij zijn eigen kenmerken. De beschildering van iedere wachtkamer varieert van houtimitatie tot diverse tinten groen en vertegenwoordigt daarmee een bepaalde periode uit de geschiedenis van het gebouw. De perrons, zijsporen en verdere inrichting van de stationsomgeving zijn in de toestand anno 1926 teruggebracht. Te Opperdoes diende het langs de vaart gelegen zijspoor tevens voor de afvoer van tuinbouwprodukten, die in de tegenover gelegen (vaar)veiling werden aangevoerd en verhandeld. Ten behoeve van het stukgoedvervoer was een tweede zijspoor aangelegd, waarmee de goederenloods werd bediend. Beide zijsporen zijn nog aanwezig.

Authentieke Mijl

Tussen de stations Twisk en Opperdoes ligt de ‘Authentieke mijl’ lokaalspoorweg. Het eerste stuk spoorlijn van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik tot in detail ingericht, zoals het er 100 jaar geleden uit zag. Beide stations zijn verbonden door een werkende telegraafinrichting die, behalve voor het uitwisselen van berichten, ook wordt gebruikt voor het vrijgeven van het slot op het wissel dat in Twisk naar het zijspoor leidt. Omdat Twisk vele jaren geen zelfstandig station was, maar een halte aan de vrije baan, viel de bediening van het zijspoor te Twisk toen onder de verantwoordelijkheid van de stationschef Opperdoes.